عوامل موثر در تشکیل خاک

چه عواملی در شکل گیری خاک نقش دارند؟

سنگ‌های اولیه یا سنگ مادر

سنگ مادر منشاء و ماده اوليه خاک ها است و تنوع فراواني سنگ های مادر در اقلیم های مختلف، سبب مي شود که خاک های به دست آمده از این سنگ ها خصوصيات مختلفي داشته باشند. از تخريب تدريجي سنگ مادر سنگ ريزه، ريگ، شن و ذرات ريزتري مانند رس ها و عناصر غذايي متنوع در محيط آزاد می شوند. ساختمان فيزيکي و شيميايي مواد مادري در نوع و تيپ خاک توليد شده موثر است، به طوری که از سنگ هاي سخت و دير تخريب زمين هاي فقير از مواد غذايي و کم عمق و از سنگ هاي آهکي، مارني و رسوبات لسي، خاک هاي حاصلخيز و عميق تشکيل مي شود. کمیت و کیفیت خاک های حاصله به کانی های سنگ مادر، و عوامل دیگر بستگی دارد، خاک حاصل از تخریب سیلیکات های دارای آلومینیوم و همچنین سنگ های فسفاتی از لحاظ صنعتی و کشاورزی ارزش زیادی دارد در صورتی‌که خاک هایی که از تخریب سنگ های دارای کانی‌های مقاوم (از قبیل کوارتز و غیره) در اثر تخریب شیمیایی پدید آمده‌اند به خاطر شنی و ماسه‌ای بودنشان فاقد ارزش کشاورزی هستند.

آب و هوا

از عوامل مهم آب و هوايي، درجه حرارت و وضع تابش خورشيد، رطوبت نسبي و ميزان بارندگي ساليانه بيش از همه در تشکیل و تكامل خاک و کیفیت آن موثر می‌باشند . گرمای هوا در تجزيه مواد، تركيبات و رسوبات زمين مشابه تشديد كننده عمل می‌کند و همچنین ساير عوامل موثر در تشكيل خاك در محيط‌هاي گرم نيز تشديد مي‌يابد در صورتي كه اكثر فعل و انفعالات شيميايي و بيولوژيكي در هوای سرد و يخبندان تقريباً متوقف شده و روند تشكيل خاك نيز به كندي پيش مي‌رود . جریان آب‌های جاری به خصوص در زمین‌های شیب دار موجب شستشوی خاک‌ها می‌شوند و با تکرار این عمل میزان مواد معدنی و آلی در آن‌ها به تدریج کاهش می‌یابد. هر قدر رطوبت همراه با حرارت زیادتر باشد شدت تخریب سنگ‌های اولیه نیز بیشتر می‌گردد .

توپوگرافی

منظور از توپوگرافي، وضع پستي، بلندي و شكل ظاهري سطوح يك ناحيه از لحاظ مسطح یا شیبدار بودن آن‌ها است و اگر محلی که خاک‌ها تشکیل می‌شوند دارای شیب تند باشد در نتیجه مواد تخریب شده ممکن است به وسیله آب‌های جاری یا عامل دیگری از محل خود به جای دیگری حمل گردند یا شستشو به وسیله آب‌های جاری باعث تقلیل مواد معدنی و آلی خاک‌ها شود در نتیجه در این منطقه خاک‌های خوب تشکیل نخواهند شد ولی برعکس در محل‌های صاف و مسطح که مواد تخریب شده به سادگی نمی‌توانند به جای دیگری حمل شوند فعل و انفعالات به صورت کامل انجام شده و خاک‌های حاصلخیز تشکیل می‌شود .

پوشش گیاهی و فعالیت موجودات زنده

پوشش گیاهی غالب هر منطقه، نوع و ترکیب مواد آلی حاصل از باقی‌مانده‌های گیاهان که مرتباً به خاک افزوده می‌شوند تأثیر به سزایی در خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک خاک دارند . پس از رويش گياهان در يك محل و با گذشت زمان بقايايي از آنها به خاك منتقل و پس از فعل و انفعالات متعدد بيولوژيكي و شيميايي و تجزیه توسط موجودات زنده به ذرات کوچک‌تر تبدیل می‌شوند که این اعمال، رطوبت بیشتر و اسيدهاي آلي متعددي را به سنگ اولیه اضافه مي‌کند كه همگي آن‌ها روي سنگ مادر و لايه هاي فوقاني خاك خام اثر كرده و با نيروي تخريبي شديد قطعات معدني را هر چه بيشتر تجزيه و خرد مي نمايند.

زمان

هر قدر مدت زمان فرسایش کانی‌ها و سنگ‌ها بیشتر باشد عمل تخریب فیزیکی و شیمیایی کامل‌تر انجام می‌گیرد. زمان فرسایش کامل بسته به نوع سنگ، ساخت و بافت سنگ‌ها و نیز ترکیب و خاصیت تورق کانی‌ها متفاوت است ولی به طور کلی سنگ‌های رسوبی خیلی زودتر تجزیه شده و به خاک تبدیل می‌شوند در صورتی که سنگ‌های آذرین مدت زمان بیشتری لازم دارند تا تجزیه کامل در آن‌ها صورت گرفته و به خاک تبدیل گردند و تخریب سنگ‌ها ممکن است هزاران سال طول بکشد در اين رابطه هرقدر آب و هوا گرم و رطوبتي‌تر بوده و سنگ مادر قابل نفوذتر باشد دوره تكامل نيز كوتاهتر خواهد بود.

ویژگی‌های انواع خاک

خاک‌ها به علت تغییرات زمین شناسی و اقلیمی در طول زمان از نظر خصوصیات با هم بسیار متفاوت هستند. یک ویژگی ساده خاک مانند ضخامت آن، به مدت و شدت هوازدگی، دوره‌های رسوب و فرسایش و عوامل دیگر بستگی دارد و ضخامت خاک می‌تواند از چند سانتی‌متر تا چند متر متغیر باشد. اما برخی ویژگی‌ها در همه خاک‌ها یکسان می‌باشند و همه خاک‌ها دارای ذرات معدنی، مواد آلی، آب و هوا هستند که ترکیب این ویژگی‌ها خواص خاک، بافت، ساختار، تخلخل و رنگ آن را مشخص می‌کنند.

بافت خاک

ذرات تشکیل دهنده خاک از لحاظ اندازه به سه گروه ماسه، رس و سیلت تقسیم می‌گردند. ماسه بزرگترین ذرات و رس کوچکترین ذرات در بافت خاک‌ها هستند و یک خاک می‌تواند کلا ماسه‌ای یا رسی یا تمام سیلت باشد که این موارد خیلی کمیاب هستند و بافت خاک‌ها بیشتر ترکیبی از این سه گروه می‌باشند. درصد نسبی ماسه، سیلت و رس چیزی است که بافت خاک را مشخص می‌کند و یک خاک با بافت لومی دارای قسمت‌های تقریبا مساوی از ماسه، سیلت و رس است. خاک‌هایی با بافت لومی بهترین زمین‌های کشاورزی را درست می‌کنند و جهت استفاده در خاک گلدان بسیار مناسب می‌باشند. مقدار ذرات رس ۰/۰۰۲ میلی متر می باشد و ذرات سیلت ۰/۰۲ میلی متر و شن دارای ذرات ۰/۲ میلی متر می باشد.

ساختار خاک

ساختار خاک چگونگی انباشته شدن ذرات ماسه، رس و سیلت را در کنار هم بیان می‌کند. مواد آلی و موجودات خاکی مانند کرم‌ها و باکتری‌ها بر ساختار خاک تاثیر دارند. خاک رس ، مواد آلی و مواد دفع شده توسط ارگانیسم های خاک، ذرات خاک را به یکدیگر متصل می کنند تا دانه ها را تشکیل دهند. ساختار خاک در حرکت آب و هوا ، رشد ریشه‌ها و دسترسی به مواد مغذی تاثیر زیادی دارد و برای گیاهان در خاک گل خیلی مهم می‌باشند. خاک‌هایی با کیفیت عالی، دارای دانه های ریز و شکننده هستند و اگر آن را فشار دهید خاک به آسانی می‌شکند ولی خاک ضعیف دارای کلوخه‌های درشت و بسیار سفت یا بدون ساختار می‌باشد. بهترین خاک جهت رشد رویشی و زایشی گیاهان خاکهای غنی شده و رسی شنی یا شنی رسی بوده که دارای زهکشی خوبی می باشد مانند خاکهای لومی

خرید اینترنتی محصولات گلباران سبز

یکی از بهترین روش‌ها برای جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه، خرید اینترنتی و آنلاین است. از این طریق می‌توانید در کوتاه‌ترین زمان ممکن و صرف هزینه کمتر، به خواسته‌های خود برسید. فروشگاه اینترنتی شرکت گلباران سبز بزرگترین مرکز فروش انواع خاک گلدان در تهران و سراسر کشور است و امکان خرید انواع کود و خاک را در سایزهای مختلف با تضمین کیفیت و قیمت، برای شما عزیزان فراهم آورده است.

برای خرید انواع خاک گل و محصولات دیگر به صورت اینترنتی می‌توانید به فروشگاه شرکت گلباران سبز مراجعه کنید یا با شماره‌های ۰۲۱۸۸۷۱۰۰۰۵ – ۰۲۱۸۸۷۱۴۴۴۷ تماس بگیرید و یا به شماره ۰۹۱۹۶۸۸۴۰۹۸ در واتساپ پیام دهید.