مالچ
پنج‌شنبه، ۳۰ دی ۱۴۰۰
مالچ و فواید استفاده از آن
یکی از مواد کاربردی در کشاورزی و باغبانی که می‌توان از آن استفاده کرد، مالچ یا خاکپوش است که کشاورزان و باغداران به مالچ اهمیت زیادی می‌دهند، چون برای تقویت و حفظ خاک، کشت گیاهان و محصولات کشاورزی، فواید و مزایای زیادی دارد. استفاده از مالچ بعنوان یک پوشش برای خاک اطراف درختان، فضای سبز و گلدان گیاهان آپارتمانی مناسب می‌باشد و مالچ‌های ارگانیک در عین کارآمد بودن زیبایی فضای سبز و گیاهان را دو چندان می‌کنند. یکی از گزینه های مناسب، برای عملکرد بهتر محصولات و گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک استفاده از مالچ است.
مالچ چیست؟
به هر نوع ماده‌ای که به عنوان یک پوشش بر روی سطح خاک، گسترده و یا گذاشته شود، مالچ یا خاک پوش می‌گویند که این پوشش می‌تواند لایه‌ای از کاه، خاک اره، خاک برگ، ورقه پلاستیکی و یا مواد دیگر باشد. این پوشش، خاک و ریشه گیاه کاشته شده را، از آسیب باران، یخبندان، تبخیر، سله‌بندی و فرسایش محافظت می‌کند.
مالچ چگونه به وجود می آید؟
مالچ (mulch) یک کلمه انگلیسی است و معادل فارسی آن، کلمه خاک پوش است که در واقع کاشف اصلی این روش خود طبیعت است، در جنگل‌ها برگ‌های درختان به روی زمین می‌ریزند و به همراه دیگر بقایای گیاهان به مالچ (خاک پوش) و سپس کمپوست تبدیل می‌شوند. در واقع این پوشش به عنوان لباس زمین می‌باشد و با تشکیل یک لایه طبیعی روی سطح خاک، از گیاه در برابر سرما و خشکی محافظت می‌نماید. روش استفاده از مالچ یا همان خاک پوش بسیار ساده و آسان می‌باشد فقط کافی است سطح خاک اطراف محصولات و گیاهان را با مواد مورد نظر پوشش دهیم.
نتایج یک مطالعه تحقیقاتی مقایسه خاک با مالچ و خاک بدون مالچ به شرح ذیل می باشد:
- حفظ رطوبت خاک در حدود دو برابر شده است.
- دمای خاک در تابستان 8 تا 13 درجه کاهش داشته است.
- زمان حذف علف‌های هرز تقریبا به میزان دو سوم کم شده است.
فواید استفاده از مالچ
امروزه در کشاورزی و باغبانی از مالچ به علت فواید زیر نیز استفاده می‌گردد:
- هوادهی به خاک را افزایش می دهد.
- به افزایش رطوبت هوا کمک خواهد کرد.
- از تبخیر رطوبت خاک جلوگیری می‌کند.
- باعث عدم رشد علف های هرز خاک می‌شود.
- از انتقال نمک و املاح به سطح خاک جلوگیری می‌کند.
- از فرسایش خاک ناشی از بارندگی و باد جلوگیری می‌کند.
- عملیات کاشت, داشت و برداشت به سهولت انجام می‌گیرد.
- با کم کردن فشردگی خاک زهکشی خاک را بهبود می‌‌بخشد.
- به پایداری میکرو ارگانیسم‌های مفید خاک کمک زیادی می‌کند.
- با حفظ دمای خاک از سوختن ریشه‌ها در هوای سرد جلوگیری می‌نماید.
- عناصر و مواد آلی موجود در مالچ به تدریج به خاک منتقل شده و به مصرف گیاه می‌رسد.
- در کنترل آفات و بیماریها در خاک نقش موثری دارد.
مالچ خوب چه ویژگی هایی دارد؟
- در صورت نیاز به آسانی جدا شود.
- به راحتی جابجا نشود و در محل باقی بماند.
- عاری از بذر علف‌های هرز، حشرات و بیماری باشد.
- مقرون به صرفه باشد.
- به راحتی در دسترس باشد.
- مواد آلی خاک را تامین کند.
- به آسانی به کمپوست تبدیل شود.( اگر از بقایای گیاهی باشد)
انواع مالچ
انتخاب نوع مالچ یا پوشش سطح روی خاک باید براساس نیازهای هر محصول یا شرایط خاک یا اقلیم منطقه باشد. مالچ‌ها انواع مختلفی دارند که به دو نوع آلی و غیر آلی دسته‌بندی می‌شوند.
مالچ آلی
مالچ آلی که به آن مالچ طبیعی یا ارگانیک نیز می‌گویند شامل مواد طبیعی هستند. مالچ طبیعی یا همان مالچ آلی باید ابتدا تجزیه شود و سپس جایگزین شود، اما در این فرآیند ساختار خاک و محتوای طبیعی آن نیز بهبود می‌یابد. هر چقدر این خاک‌پوش‌ها خشک‌تر و چوبی‌تر باشند، آهسته آهسته تجزیه می‌شوند و مواد مغذی کمتری به خاک می‌رسانند البته باید شناخت کافی از مواد اولیه مالچ داشت زیرا مالچ نامناسب می‌تواند به گیاهان و محصول شما آسیب بزند.
از انواع مالچ‌های آلی (طبیعی) می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- پوست درخت خرد شده (پرکاربردترین نوع مالچ)
- برگ درختان سوزنی شکل
- علف‌های خشک و بریده شده
- بقایای برگ‌ها
- کاه و کلش
- خاک اره
- کمپوست
- روزنامه
مالچ غیرآلی
به پوشش‌هایی از جنس پلاستیک، پلی‌اتیلن و یا هر ماده شیمیایی و مصنوعی مالچ غیرآلی یا شیمیایی گفته می‌شود که بر روی خاک گسترده می‌شوند که این نوع مالچ‌ها برای جلوگیری از رشد گیاهان هرز و همچنین جلوگیری از تبخیر آب بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. مالچ‌های غیر آلی میوه را از خاک دور نگه می‌دارند و باعث تمیزی بیشتر میوه و سبزی می‌شوند که این مورد در توت‌فرنگی بسیار مشهود است. امروزه استفاده از مالچ‌های پلاستیکی در کشاورزی برای افزایش عملکرد و زود رسیدن گیاهان گرما دوست مانند فلفل، ذرت، گوجه فرنگی و گیاهان پیچک‌دار در‌حال افزایش است. مالچ‌های مصنوعی معمولا دوام بیشتری دارند ولی معایبی را نیز به همراه خواهند داشت که تعدادی از این مواد عبارتند از:
- پوشش‌های ساخته‌شده از سلوفان(ماده پلاستیکی با پایه گیاهی)
- پشم شیشه
- فویل فلزی
- خرده لاستیک
- پلاستیک
- فیبر
شرکت گلباران سبز تولید کننده مالچ می باشد که این محصول را به صورت مالچ گوشتی خودرنگ و رنگی در بسته بندی آلومینیومی در اوزان 3،6،9،18 و 30 لیتری به صورت خرده و فله تولید و توزیع می کند. این محصول به زودی در سایت موجودخواهد شد.
